Η παρουσίαση του νέου βιβλίου του Ξενοφώντα Τζαβάρα "Το μορφολογικό σύστημα του Ιμβριακού ιδιώματος" στον Σύλλογο Ιμβρίων

Την Τετάρτη 15 Φεβρουαρίου στις 18:00΄ πραγματοποιήθηκε στην αίθουσα εκδηλώσεων του Συλλόγου Ιμβρίων η προγραμματισθείσα Α΄ Παρουσίαση του νέου βιβλίου του συμπατριώτη μας και αρχισυντάκτη του περιοδικού μας, κ. Ξενοφώντα Τζαβάρα, με τίτλο «Το Μορφολογικό Σύστημα του Ιμβριακού Ιδιώματος». Για το βιβλίο, που βασίζεται στην ομώνυμη διδακτορική διατριβή που ο συγγραφέας εκπόνησε την περίοδο 2004-2010 στον Τομέα Γλωσσολογίας του Παν/μίου Αθηνών και το οποίο εκδόθηκε πρόσφατα από τον Σύλλογο Ιμβρίων με την ευγενική χορηγία και προσωπική στήριξη του Παναγιώτατου Οικουμενικού Πατριάρχη Βαρθολομαίου είχαν την ευκαιρία να μιλήσουν ο κ. Χριστόφορος Χαραλαμπάκης, Καθηγητής Γλωσσολογίας του Παν/μίου Αθηνών και Συντάκτης του «Χρηστικού Λεξικού της Νεοελληνικής Γλώσσας» της Ακαδημίας Αθηνών, η κ. Ευγενία Χαλκιά, Επίτιμη Διευθύντρια του Βυζαντινού & Χριστιανικού Μουσείου και ο συγγραφέας κ. Ξ. Τζαβάρας, Δρ. Γλωσσολογίας του Παν/μίου Αθηνών ενώ την εκδήλωση συντόνιζε με επιτυχία ο συμπατριώτης μας κ. Ν. Κοιλός.

Την εκδήλωση άνοιξε, ως εκπρόσωπος του Συλλόγου, ο Β΄ Αντιπρόεδρος, κ. Γ. Παπαθεοδώρου, ο οποίος έκανε μνεία στο προ πενταετίας εκδοθέν «Λεξικό του Ιμβριακού Ιδιώματος» του Ξ. Τζαβάρα, τονίζοντας ότι συμπληρώνεται με τον καλύτερο τρόπο από το παρόν βιβλίο δίνοντας εν συνεχεία τον λόγο στους τρεις βασικούς ομιλητές.

Αρχικά, ο κ. Χαραλαμπάκης, αφού έκανε λόγο για την τεράστια σημασία που έχει η διάσωση και μελέτη της ιδιαίτερης ιμβριακής ντοπιολαλιάς τόσο σε επίπεδο λεξιλογίου -μέσω του «Λεξικού»- όσο και σε επίπεδο γραμματικής -μέσω του «Μορφολογικού Συστήματος του Ιμβριακού Ιδιώματος»- για τη διατήρηση και ανάδειξη της ιμβριακής πολιτισμικής ταυτότητας, ανφέρθηκε στο τεράστιο και εξαιρετικά επίμοχθο έργο που ανέλαβε και έθεσε εις πέρας ο συγγραφέας καθώς -όπως ανέφερε χαρακτηριστικά- ο τομέας τόσο της λεξικογραφίας όσο και της καταγραφής και μελέτης της γραμματικής δομής μιας γλώσσας είναι εξαιρετικά ακανθώδης και η συστηματική ενασχόληση κάποιου με αυτόν καθίσταται χρονοβόρα και εξαντλητική.

Ακόμη, ο κ. Χαραλαμπάκης, ο οποίος ήταν και ο επιβλέπων της ομώνυμης διδακτορικής διατριβής του κ. Τζαβάρα, επεσήμανε ότι το εν λόγω βιβλίο μπορεί και πρέπει να αποτελέσει πρότυπο για την εκπόνηση αντίστοιχων γλωσσολογικών έργων καθώς μάλιστα ο συγγραφέας του δεν δίστασε να αξιοποιήσει ποικίλα μεθοδολογικά εργαλεία που είχε στη διάθεσή του και να εφαρμόσει διάφορες θεωρητικές αρχές που έκρινε ότι εξυπηρετούσαν ικανοποιητικότερα τόσο τον γενικότερο στόχο του, δηλ. την περιγραφή και ερμηνεία της γραμματικής δομής του Ιμβριακού Ιδιώματος όσο και την προσέγγιση των επιμέρους ενοτήτων. Τέλος, συνεχάρη τον κ. Τζαβάρα καθώς, όπως είπε, κατάφερε να «δαμάσει» με εξαιρετική ικανότητα και πρωτοτυπία το τεράστιο διαλεκτικό υλικό που ο ίδιος είχε συγκεντρώσει δίνοντας μάλιστα την πρέπουσα έμφαση σε όλες τις γραμματικές κατηγορίες οι οποίες ακόμα και στις πιο σύγχρονες Γραμματικές είναι αρκετά παραθεωρημένες και προτείνοντας πρωτότυπες και επιστημονικά έγκυρες λύσεις σε ποικίλα ερευνητικά ζητήματα που παρουσιάζονται με εύληπτο τρόπο στις 615 σελίδες του βιβλίου.

Στη συνέχεια, ο κ. Κοιλός έδωσε τον λόγο στη συμπατριώτισσά μας κ. Ευγ. Χαλκιά, η οποία, αφού συνεχάρη με τη σειρά της τον κ. Τζαβάρα για το γενικότερο, πλούσιο και πολυσχιδές έργο που έχει μέχρι στιγμής παρουσιάσει κατά την τελευταία 15ετία και σχετίζεται αφενός με το γλωσσικό ιδίωμα -μέσω των 2 πρόσφατων μνημειωδών βιβλίων του καθώς και των δεκάδων γλωσσολογικών άρθρων του- και αφετέρου με τη λαογραφία της Ίμβρου -μέσω της μόνιμης στήλης με τον τίτλο «Ιμβριλαογραφικά» που επί χρόνια διατηρεί στο περ. «Ίμβρος»- παρά το νεαρό της ηλικίας του και το γεγονός ότι δεν γεννήθηκε στην Ίμβρο και ως εκ τούτου δεν διαθέτει άμεσα βιώματα από την ιδιαίτερη πατρίδα του, προέβη σε μια κατατοπιστική γενική παρουσίαση των επιμέρους 12 ενοτήτων του βιβλίου, καθεμιά από τις οποίες αντιστοιχούν στις γνωστές γραμματικές κατηγορίες καθώς και στους μηχανισμούς της γλωσσικής παραγωγής.

Την κ. Χαλκιά διαδέχθηκε στο βήμα ο συγγραφέας κ. Τζαβάρας, ο οποίος, αφού ευχαρίστησε τους προλαλήσαντες για τα θερμά και τιμητικά τους λόγια, μίλησε για το βιβλίο του. Έτσι, αφού αναφέρθηκε στη διπλή υπόστασή αυτού ως Περιγραφή της γραμματικής του Ιμβριακού Ιδιώματος και ταυτόχρονα Ερμηνεία των γλωσσικών φαινομένων και διαφοροποιήσεων που εμφανίζει σε σχέση με την επίσημη Νέα Ελληνική (διπλή ιδιότητα στην οποία οφείλεται και ο μεγάλος όγκος του), τόνισε τη στενή σχέση που αυτό έχει με το «Λεξικό του Ιμβριακού Ιδιώματος» από τη στιγμή που τα 2 βιβλία συγγράφονταν παράλληλα για μεγάλο χρονικό διάστημα και περιέχουν το σύνολο του λεξιλογίου καθώς και των γραμματικών δομών του ιδιώματος. Στη συνέχεια, ο κ. Τζαβάρας επεσήμανε ορισμένα παραδείγματα γραμματικής δομής που αναλύονται στο βιβλίο (από τις ενότητες του ρήματος, του ουσιαστικού, του άρθρου, των αντωνυμιών, του επιφωνήματος, των παραγώγων-υποκοριστικών) τα οποία βρήκαν μεγάλη απήχηση στο ακροατήριο που ενθουσιάστηκε από τα ιμβριώτικα ακούσματα και τέλος τόνισε ότι το Ιμβριακό Ιδίωμα δεν έχει να ζηλέψει τίποτα από οποιαδήποτε επιμέρους νεοελληνική γλωσσική ποικιλία.

Ιδιαίτερη αίσθηση προκάλεσε η αποστροφή του συγγραφέα πριν το τέλος της ομιλίας του στον αείμνηστο συμπατριώτη μας Ν. Ανδριώτη με αφορμή τη συμπλήρωση 40 ετών από τον θάνατό του και 110 ετών από τη γέννησή του. Ο κ. Τζαβάρας, καταχειροκροτήθηκε όταν, εμφανώς συγκινημένος αφιέρωσε την Α΄ Παρουσίαση του «Μορφολογικού Συστήματος του Ιμβριακού Ιδιώματος» στον μεγάλο Ίμβριο Γλωσσολόγο ως ελάχιστο δείγμα εκτίμησης καθώς -όπως ο ίδιος αποκάλυψε- ένα αφιέρωμα του περ. «Ίμβρος» προς τον Ανδριώτη πριν από 20 χρόνια, όταν ο ίδιος ήταν φοιτητής, αποτέλεσε το έναυσμα ώστε να ασχοληθεί συστηματικά με το γλωσσικό ιδίωμα της Ίμβρου συγκεντρώνοντας και μελετώντας το αντίστοιχο διαλεκτολογικό υλικό. Ολοκληρώνοντας την ομιλία του, ευχαρίστησε όλος όσους συνέβαλαν στην έκδοση του βιβλίου και την πραγματοποίηση της εκδήλωσης, με σημαντικότερο εξ αυτών τον συμπατριώτη μας Οικουμενικό Πατριάρχη Βαρθολομαίο.

Τέλος, ο κ. Κοιλός, αφού ευχαρίστησε όλους τους ομιλητές, έδωσε τον λόγο στις συμπατριώτισσές μας και μέλη της θεατρικής ομάδας των Φυγάδων, κ. Μένη Τριανταφύλλου και ʼννα Φλιάκου, οι οποίες παρουσίασαν με εξαιρετική επιτυχία αναδεικνύοντας για άλλη μια φορά το αδιαφιλονίκητο θεατρικό τους ταλέντο, το θεατρικό σκετς «Ηγ Αντρ^ιαδάρ σντ’ Πόλ’» (σε κείμενο του Ξ. Τζαβάρα και σκηνοθεσία Ν. Κοιλού). Συγκεκριμένα, η Ίμβρια Αντρ^ιαδάρα (Μένη Τριανταφύλλου) εξιστορούσε τις εντυπώσεις της στη φίλη και συγχωριανή της Τρ^ιανταφ’λλιά (ʼννα Φλιάκου) από την πρώτη της επίσκεψη στην Πόλη κάνοντας αναφορά στην γνωριμία της με το ραδιόφωνο, το τηλέφωνο και τα ηλεκτρικά φανάρια των δρόμων και σκορπίζοντας άφθονο γέλιο σε όλο τον κόσμο, που διασκέδασε τόσο με τα ευφάνταστα αστεία των 2 πρωταγωνιστριών όσο και με την άκρως επιτυχημένη απόδοση των ιμβριακών διαλόγων.

Μπορείτε εδώ να παρακολουθήσετε την εκδήλωση μέσω του διαδικτυακού καναλιού της Νέας Σμύρνης NStv.

Το «Μορφολογικό Σύστημα του Ιμβριακού Ιδιώματος» (καθώς επίσης και το «Λεξικό του Ιμβριακού Ιδιώματος») διατίθεται από τον Σύλλογο Ιμβρίων από τον οποίο μπορεί ο ενδιαφερόμενος να τα παραγγείλει τηλεφωνικά ή ηλεκτρονικά.

φωτογραφία: Ελένη Κορωνιώτη