29/06/2008
H άλλη απόφαση της PACE: Γκιοκτσέαντα και Μποζτζάαντα
Η απόφαση της Κοινοβουλευτικής Συνέλευσης του Συμβουλίου της Ευρώπης (PACE) σχετικά με αυτά που θα συμβούν σε περίπτωση που το δικαστήριο κλείσει το AKP προκάλεσε μεγάλο ενδιαφέρον και αντιδράσεις, αλλα δεν μπορούμε να πούμε το ίδιο και για την αμέσως επόμενη απόφασή του σχετικά με την κατάσταση και το μέλλον των Γκιοκτσέαντα και Μποζτζάαντα. Δεν πέρασε σχεδόν ούτε ως είδηση.
Διάβασα ολόκληρη την έκθεση των 45 σελίδων που έχει συντάξει ο Ελβετός Andreas Gross, μέλος της Σοσιαλιστικής Ομάδας. Αυτού του είδους τα διπλωματικά κείμενα είναι συνήθως βαρετά και στεγνά κείμενα, αλλά ένα εκπαιδευμένο μάτι μπορεί να διαισθανθεί τα αισθήματα (συμπάθεια, μίσος, σκληρότητα) που έχουν κρυφτεί ανάμεσα στις γραμμές. Εδώ και χρόνια, στα σχετικά με την Τουρκία κείμενα της Ευρωπαϊκής Ένωσης δεν με έχουν επηρεάσει και ψυχράνει τόσο αυτά που λέγονται με τις λέξεις όσο η ψυχρότητα και η απροθυμία που ήταν κρυμμένες ανάμεσα στις γραμμές.
Η έκθεση του Gross δεν είναι έτσι. Γίνεται αμέσως φανερό ότι έχει γραφτεί με καλή πρόθεση και ότι έχει καταβληθεί μεγάλη προσπάθεια για να παραμείνει αντικειμενικός. Αν και υπάρχουν κάποια μικρά λάθη στα ιστορικά γεγονότα, σε γενικές γραμμές είναι ισορροπημένη. Το πιο σημαντικό για μένα, είναι ότι δεν κοιτάζει προς το παρελθόν αλλά προς το μέλλον.
Ποιος μπορεί να αμφισβητήσει ότι σε αυτήν τη γειτονιά κατά το παρελθόν έχουν συμβεί πολύ δυσάρεστα, έως και τραγικά γεγονότα, ότι διαπράχθηκαν στους ανθρώπους συστηματικές κακίες και αδικίες εν ονόματι των πολιτικών ιδεολογιών και του σωβινισμού;
Το κακό είναι ότι ενώ διαπράττονταν αυτές οι κακίες και οι αδικίες, πάντα προτασσόταν ως δικαιολογία ότι και η αντίπαλη πλευρά έκανε τα ίδια. Οι ερωτήσεις «Καλά, κι εκείνοι τι έκαναν στους Τούρκους της Δυτικής Θράκης;» είτε «Καλά, κι εκείνοι τι έκαναν στους Ρωμιούς της Γκιοκτσέαντα και Μποζτζάαντα;» συνεχίστηκε στο σκοπό του «- Τέντζερη ο πάτος σου είναι μαύρος, - Ο δικός σου είναι πιο μαύρος από τον δικό μου», όπως εξιστορείται στα βιβλία του Ηρακλή Μήλλα.
Βρισκόμαστε στο επέκεινα μιας ιστορικής καμπής στις Ελληνοτουρκικές σχέσεις. Πλέον, αντί για μια ματιά που κοιτάει προς τα πίσω από την οποία και οι δυο πλευρές θα βγουν χαμένες, προτιμούμε συνειδητά μία ματιά προς τα μπροστά από την οποία θα βγούνε κερδισμένες.
Και η Έκθεση αυτό υποστηρίζει. Υποστηρίζει ότι οι προσπάθειες βελτίωσης σχετικά με τους Ρωμιούς που ζούνε σε αυτά τα δυο νησιά και που ο αριθμός τους έχει μειωθεί σε μερικές εκατοντάδες, μπορούν να αποτελέσουν παράδειγμα για το σύνολο των Ελληνοτουρκικών σχέσεων.
Οι σχέσεις πάνε τόσο καλά σε πολλούς τομείς, μεταξύ αυτών και στον τουρισμό, που κατ’εμέ δεν χρειαζόμαστε ούτε ένα τέτοιο παράδειγμα. Δεν αναφέρω άδικα τον τουρισμό: η επιθυμία της απόκτησης μεριδίου από τον τουρισμό, διευκολύνει την κατεδάφιση πολλών προκαταλήψεων και αντιστάσεων. Ιδιαίτερα, η επισκευή και ανακαίνιση των ιστορικών κτιρίων στην Γκιοκτσέαντα η οποία υπέστη τις περισσότερες ζημίες, επειδή θα κάνει πιο ελκυστικό το νησί όσον αφορά στον τουρισμό, θα έχει την υποστήριξη και των τοπικών αρχών. Ακριβώς, όπως η επισκευή του γκρεμισμένου καμπαναριού από την «τοπική διοίκηση» [Özel İdare] στην Μποζτζάαντα, με την υποστήριξη και του Πρωθυπουργού Ερντογάν.
Όσο για τη δημιουργία των κατάλληλων συνθηκών για την επιστροφή των Ρωμιών που έχουν εγκαταλείψει τα νησιά…Οπωσδήποτε πρέπει να πραγματοποιηθεί νομικά αυτό που αρμόζει στην σύγχρονη εποχή, αλλά «ο κανόνας της μετανάστευσης από τα νησιά» μας λέει ότι ένα μεγάλο μέρος αυτών που έφυγαν δεν θα γυρίσουν πίσω.
Μήπως αυτοί που έφυγαν από την Λέσβο στην Αθήνα, από την Μποζτζάαντα στην Σμύρνη γυρίζουν πίσω; Είναι πολύ δύσκολο να γυρίσουν αυτοί που έχουν μεταναστεύσει σε πιο αναπτυγμένες χώρες και έχουν αποκτήσει παιδιά κι εγγόνια. Ίσως ως τουρίστες ή για μια ρομαντική απόδραση, αλλά μέχρι εκεί…
Η αλήθεια είναι ότι η έκθεση της PACE μου φάνηκε σαν να έμεινε λίγο κολλημένη στο παρελθόν. Τα σχέδια των επιχειρηματιών του τουρισμού θα είναι πιο προχωρημένα: στην Έκθεση, προτείνεται η εξασφάλιση θαλάσσιας επικοινωνίας μεταξύ των δύο νησιών και έχει δίκιο σ’αυτό, είναι απαραίτητο αλλά δεν επαρκεί. Στην πραγματικότητα, εκτός από αυτά τα δύο νησιά, πρέπει να θεωρηθούν ως μία κοινή τουριστική περιοχή μαζί τους και η Σαμοθράκη, η Λήμνος και η Λέσβος που έχουν πρόβλημα προσέλκυσης τουρισμού.
Αν προσθέσετε σε αυτά και την Τροία, τα πολεμικά πεδία του Τσανάκκαλε και το όρος Ίδη θα έχετε ένα από τα σημαντικότερα σημεία τουριστικής έλξης του πλανήτη.
Και τα μαύρα σύννεφα που πετάνε απ’το Φεγγάρι* στην Ίδη, θα σκορπίσουν, θα χαθούν…
* η κορυφή Φεγγάρι στη Σαμοθράκη [Σ.τ.Μ]
