Το Συνέδριο «Συνάντηση στην Πόλη: Το Παρόν και το Μέλλον»

Το Συνέδριο «Συνάντηση στην Πόλη: Το Παρόν και το Μέλλον»

Το Συνέδριο «Συνάντηση στην Πόλη: Το Παρόν και το Μέλλον» πραγματοποιήθηκε στην Κωνσταντινούπολη μεταξύ 30 Ιουνίου και 2 Ιουλίου στο Συνεδριακό Κέντρο του Χίλτον Κωνσταντινούπολης με τη συμμετοχή συνέδρων από 12 χώρες. Κατά γενική ομολογία, το Συνέδριο αυτό άλλαξε τα δεδομένα στην Πόλη και δημιούργησε μία δυναμική ανανέωσης και αλλαγής στην Ομογένεια. Παράλληλα, για πρώτη φορά ειπώθηκαν όλα τα προβλήματα που ξέραμε και δε λέγαμε «διά τον φόβον των Ιουδαίων» και μάλιστα από το στόμα έγκριτων Τούρκων ακαδημαϊκών. Για να δούμε όμως πως εξελίχθηκε το Συνέδριο:

Η πρώτη συνάντηση των συνέδρων πραγματοποιήθηκε το βράδυ της παραμονής του Συνεδρίου στη «δεξίωση εν πλω», στο Βόσπορο που παρέθεσε ο Δήμαρχος του Μητροπολιτικού Δήμου της Πόλης Dr. Kadir Topbaş. Στη δεξίωση συμμετείχαν συνολικά 350 άτομα και δεν παρευρέθηκε ο ίδιος ο Δήμαρχος, αλλά έστειλε εκπρόσωπό του. Πάντως εκτιμήθηκε από όλους το γεγονός ότι ο κ. Topbaş είχε το θάρρος να αναλάβει ένα σημαντικό πολιτικό κόστος με την στήριξη που παρείχε στο Συνέδριο. Από την αρχή ήταν εμφανής η σημασία που έδωσαν οι Τουρκικές αρχές στην ασφαλή διεξαγωγή του Συνεδρίου. Καθ’όλη τη διάρκεια της δεξίωσης αλλά και τις υπόλοιπες ημέρες, υπήρχε ισχυρή αλλά πολύ διακριτική αστυνομική παρουσία σε ξηρά και θάλασσα. Κλίμα ενθουσιασμού επικρατούσε μεταξύ των συμμετεχόντων από τουλάχιστον 12 χώρες, μεταξύ των οποίων υπήρχαν και αρκετοί Ίμβριοι. 

Την επόμενη ημέρα, 30 Ιουνίου Παρασκευή και ώρα 10:00 π.μ. πραγματοποιήθηκε η έναρξη του Συνεδρίου. Η αρχική εντύπωση: άψογη οργάνωση με πολυάριθμους ομογενείς νέους αλλά και πολλούς φοιτητές από το Πάντειο Πανεπιστήμιο ντυμένους ομοιόμορφα, με μπλουζάκια με το λογότυπο του Συνεδρίου. Δόθηκαν προσωπικές κάρτες ασφαλείας σε όλους τους συμμετέχοντες. Καθ’όλη τη διάρκεια του Συνεδρίου λειτουργούσε πολυμελές Γραφείο Τύπου και Υπηρεσία Αποκομμάτων για τα δημοσιεύματα σχετικά με το Συνέδριο και προσφερόταν υπηρεσία γραμματείας (φωτοτυπίες, κτλ) στους συνέδρους. Καταγράφηκε ημερήσια συμμετοχή άνω των 900 ατόμων. Περίπου οι μισοί από αυτούς ήταν Τούρκοι Πανεπιστημιακοί και φοιτητές μαζί με εκπρόσωπους των ΜΜΕ, οι υπόλοιποι  Ρωμιοί της Ομογένειας και της Πόλης. Μία άλλη κοινή παρατήρηση ήταν η σχετικά μικρή συμμετοχή της εκπαιδευτικής κοινότητας της Ομογένειας στο Συνέδριο.

Η γνωστή σε όλους από τα ΜΜΕ εμφάνιση του ακροδεξιού Τούρκου στην αρχή του Συνεδρίου κατά την διάρκεια του εναρκτήριου χαιρετισμού του μέλους της Οργανωτικής Επιτροπής κ. Λάκη Βίγγα δεν επέδρασε αρνητικά και σε καμία περίπτωση δεν είχε την σημασία που της αποδόθηκε από τα ΜΜΕ σε Ελλάδα και Τουρκία.

Η ομιλία του Πατριάρχη ήταν ιστορικής σημασίας, αναφέρθηκε σε όλα όσα ταλαιπώρησαν και ταλαιπωρούν την Ομογένεια και τοποθετήθηκε με μεγάλη σαφήνεια σε σχέση με τις απαιτήσεις που έχει η Ομογένεια από την χώρα της οποίας αποτελεί αναπόσπαστο τμήμα.

Ακολούθησαν οι εισηγήσεις οι οποίες ήταν όλες «επί τον τύπον των ήλων». Ξεχωρίζουμε την εισήγηση με θέμα την έρευνα του δημογράφου κ. Κοτζαμάνη, καθηγητή του Παν/μίου Θεσσαλίας σχετικά με το δημογραφικό προφίλ της Ομογένειας η οποία πραγματοποιήθηκε ειδικά για το Συνέδριο: Ο κ. Κοτζαμάνης διευκρίνισε ότι δεν έκανε «απογραφή» (που σημαίνει μεταξύ άλλων επίσκεψη πόρτα-πόρτα με ειδικά διαμορφωμένο ερωτηματολόγιο), αλλά «καταγραφή» (δηλ. σύγκριση και ταξινόμηση των υφισταμένων πληροφοριών και των αρχείων από διάφορες πηγές –προξενείο, πατριαρχείο, σύλλογοι, κοινότητες, κτλ.). Ο συνολικός αριθμός που προέκυψε (5.249 άτομα) καθώς και το γεγονός ότι σε αυτά συμπεριλαμβάνονται και οι αραβόφωνοι Ορθόδοξοι προκάλεσε ποικίλες αντιδράσεις από Ρωμιούς και Τούρκους. Ήταν εμφανής η αμηχανία και η δυσκολία στην συζήτηση, καθώς αφενός κινδύνευε κανείς να χαρακτηριστεί «ρατσιστής» εάν αρνούνταν αυτή την από κοινού ταξινόμηση, αλλά από την άλλη δεν μπορούσαν να συμφωνήσουν όλοι και σε ένα κοινό ορισμό του «Ρωμιού». Πάντως διεφάνη ότι μάλλον θα υπάρξει συνέχεια στην εργασία αυτή και ότι ο κ. Κοτζαμάνης δεν τη θεωρεί  παρά μία προκαταρκτική εργασία.

Μία δεύτερη εισήγηση που προκάλεσε έντονες συζητήσεις ήταν αυτή της κας Κατερίνας Μάρκου, καθηγήτριας του Παν/μίου Κρήτης: Η κα. Μάρκου κυριολεκτικά «έσπασε κόκαλα» στη θαρραλέα εισήγησή της, όπου αναφέρθηκε στον «ανταγωνισμό μεταξύ των σχολών της ομογένειας για άγρα μαθητών», «στην αδυναμία παροχής εκπαίδευσης στις μεικτές τάξεις με τους αραβόφωνους», «στο βόλεμα» όλων των εμπλεκομένων οι οποίοι δεν τολμούν να αντιδράσουν σε ένα σύστημα που δεν παρέχει πια παιδεία, «στην σταδιακή άρνηση των ομογενών να στείλουν τα παιδιά τους στα ομογενειακά σχολεία». Κατόπιν πρότεινε συγκεκριμένες λύσεις, οι οποίες ακόμη και μέσα στο παρόν σύστημα θα μπορούσαν να εφαρμοστούν, όπως ειδική διδασκαλία για τους αραβόφωνους, κτλ. Υπήρξε έντονη αντίδραση πολλών ακροατών υπέρ και κατά της ομιλίας. Γεγονός πάντως παραμένει ότι η κ. Μάρκου είπε φωναχτά κάποιες αλήθειες που ήξεραν όλοι.

Επίσης σημαντική ήταν και η εισήγηση του κ. Χατζητέγα, Προέδρου της Ομοσπονδίας Εκπαιδευτικών Φροντιστών Ελλάδας, για τις δυνατότητες επαγγελματικού προσανατολισμού των μαθητών των Ομογενειακών σχολών: Για την προετοιμασία της εργασίας του ο κ. Χατζητέγας είχε επαφή με τις περισσότερες ελληνικές επιχειρήσεις που έχουν παρουσία στην Πόλη προφέροντας έτσι μία πρώτη εικόνα του νέου επιχειρηματικού περιβάλλοντος που δημιουργείται από Έλληνες στην Πόλη.

Οι υπόλοιπες εισηγήσεις στη συνέχεια της ημέρας συνεισέφεραν στην γνώση μας για τους μηχανισμούς διοίκησης και υφαρπαγής των κοινοτικών περιουσιών, με σημαντικότερες αυτή του καθ. Adnan Ekşigil για τις ιδιοκτησίες των ιδιωτών Ρωμιών καθώς και του καθ. Baskın Oran που «τα είπε όλα» και μάλιστα τεκμηριωμένα σχετικά με την αρπαγή των κοινοτικών περιουσιών από το τουρκικό κράτος. Επίσης, ο Κωνσταντίνος Τσιτσελίκης από το Πανεπιστήμιο Μακεδονίας παρουσίασε μία ενδιαφέρουσα έρευνα για τα βακούφια.

Η δεύτερη ημέρα του Συνεδρίου (Σάββατο, 1η Ιουλίου) άρχισε με τις δεκάλεπτες παρουσιάσεις σχετικά με τη δράση των ομογενειακών σωματείων της Ελλάδας. Δυστυχώς, αν και η δράση των σωματείων εμφανίσθηκε ως ιδιαίτερα πολυσχιδής, ήταν εμφανής η απουσία αναφορών και σύνδεσης με την όλη διοργάνωση του Συνεδρίου, καθόσον δεν υπήρχαν έστω κάποιες προτάσεις που να συνδέουν την εν Ελλάδα δραστηριότητά τους με τα τεκταινόμενα στην Πόλη. Από τις παρουσιάσεις, αυτή του Διεθνούς Δικτύου Κωνσταντινουπολιτών η οποία αναφερόταν στην ιστοσελίδα του Δικτύου (www.c-polites.net) -βοηθούσης και της ζωντανής προβολής της ιστοσελίδας- ξεχώρισε επειδή αφορούσε ένα εργαλείο που αναφερόταν με συγκεκριμένο τρόπο στο «παρόν και το μέλλον», όπως και το ίδιο το Συνέδριο.

Η ομιλία του κ. Καλαμάρη εκ μέρους του Συλλόγου Ιμβρίων Αθηνών -αν και ήταν και αυτή στην λογική του «μονολόγου» την οποία είχαν υιοθετήσει και οι άλλοι Σύλλογοι- ήταν σαφώς πιο ενδιαφέρουσα λόγω της αναφοράς της στην ανανεωμένη παρουσία των Ιμβριων στον ίδιο τον τόπο καταγωγής τους -κάτι που λείπει στην περίπτωση των Κωνσταντινουπολιτών- όπως και στη δυναμική διεκδίκηση των δικαιωμάτων τους στα διεθνή fora. Ενδιαφέρον είχαν και οι ομιλίες των Στέλιου Μπερμπέρη και Αντώνη Μελαχρινού εκ μέρους του Συλλόγου «Προστασίας, Αλληλεγγύης και Ανάπτυξης Γκιοκτσέαντα (Ίμβρου)» και του «Συλλόγου Τενεδίων» (Αθηνών) αντίστοιχα, κυρίως επειδή ήταν νέοι άνθρωποι με «φρέσκιες» τοποθετήσεις και ιδέες ενώ όλοι οι υπόλοιποι εισηγητές των Συλλόγων ήταν μεγάλης ηλικίας.

Οι εισηγήσεις του απογεύματος ήταν πολύ σημαντικές με όλους τους εισηγητές να προχωρούν σε μία ειλικρινή «ακτινογραφία» της εθνικής εκκαθάρισης και των καταπιέσεων που υπέστη και υφίσταται ακόμη η Ομογένεια. Αναμφίβολα, όλοι τους τιμούν την τουρκική ακαδημαϊκή κοινότητα. Με το θάρρος και την ειλικρίνειά τους έδωσαν νέες δυνατότητες και σε εμάς για την διεκδίκηση των δικαιωμάτων μας σε Πόλη και Ίμβρο-Τένεδο. Η Ελίφ Μπαμπούλ συγκλόνισε με την ομιλία της για την Ίμβρο αναφερόμενη στην ανατομία της πολιτικής που εφαρμόσθηκε στην Ίμβρο από το Τουρκικό κράτος από τη σκοπιά της «νομιμοποίησης» της ιδιότητας του πολίτη στην Τουρκία και της επίδρασης σε αυτήν του ορισμού της «εντοπιότητας» όπως φυσικά την αντιλαμβάνεται και την ορίζει το κράτος. Κατέληξε χαρακτηρίζοντας την Ίμβρο «ως κεντρικό και όχι περιφερειακό ζήτημα» που αποκαλύπτει την πραγματική διαμόρφωση της εξουσίας στην Τουρκία «όχι μέσα από αυτό που λέγεται, αλλά από αυτό που δεν λέγεται» και προσδιορίζει την άσκηση της –πραγματικής- εξουσίας «όχι από τους νόμους και τους κανόνες αλλά από το σημείο όπου αποφασίζεται η κατάργηση-παράβαση αυτών». Στο τέλος της ημέρας, η Συναυλία της Ευανθίας Ρεμπούτσικα έδωσε τη δυνατότητα στους Συνέδρους να δούν και τον Οικουμενικό Πατριάρχη κ.κ. Βαρθολομαίο, ο οποίος ήταν ιδιαίτερα ευδιάθετος και εμφανώς ικανοποιημένος από τη διεξαγωγή του Συνεδρίου.
 
Η τρίτη ημέρα του Συνεδρίου (Κυριακή 2α Ιουλίου) άρχισε με τις ομιλίες των κ.κ. Δημητρίου Φραγκόπουλου και Λάκη Βίγγα εκ μέρους της Οργανωτικής Επιτροπής. Και οι δύο ομιλίες ήταν δηλωτικές τόσο του πνεύματος όσο και των στόχων της διοργάνωσης. Αναφέρθηκαν:
• Στην ανάγκη κάθαρσης στις κοινότητες με την διενέργεια ελεύθερων εκλογών, αφού πρώτα καταρτισθούν -από την ίδια την Ομογένεια και όχι από τις τουρκικές αρχές- νέοι κανονισμοί που θα εξασφαλίζουν τη διαφανή διοίκηση και τη λογοδοσία.
• Στην ανάγκη επαναπροσδιορισμού των ορίων των κοινοτήτων, με τη συνένωσή τους σε λίγες οι οποίες θα συγκεντρώνουν ικανό αριθμό Ρωμιών για τη διενέργεια πραγματικών εκλογών.
• Στη μεταρρύθμιση της παιδείας με την αλλαγή του πλαισίου που διαστρεβλώνει την λειτουργία των ομογενειακών σχολείων. Συγκεκριμένα, μίλησαν για το ρόλο του Τούρκου υποδιευθυντή, την υποβάθμιση του δικού μας διευθυντή, την αδυναμία ελεύθερης εγγραφής στα σχολεία των παιδιών Ελλήνων υπηκόων που ζουν στην Πόλη κ.ά.
• Στην ανάγκη συγκρότησης ενός συντονιστικού οργάνου της Ομογένειας.

Μπορείτε να διαβάσετε το πλήρες κείμενο των ομιλιών των κ.κ. Φραγκόπουλου και Βίγγα στην ιστοσελίδα του Διεθνούς Δικτύου Κωνσταντινουπολίτών στην διεύθυνση www.c-polites.net
 
Το τελικό ανακοινωθέν του Συνεδρίου ήταν πολύ λιτό, ενώ ανακοινώθηκε ότι πρόκειται να κυκλοφορήσει ένα εκτενέστερο κείμενο προς υπογραφή από όλα τα Σωματεία που συμμετείχαν. Στις διάφορες δραστηριότητες του  Συνεδρίου συμμετείχαν συνολικά πάνω από 1.500 άτομα ενώ χαρακτηριστικό είναι ότι καταναλώθηκαν 2.500 μερίδες φαγητού στο Συνεδριακό Κέντρο του Χίλτον.

Καταλήγοντας, μπορούμε να πούμε ότι το Συνέδριο αυτό «γύρισε σελίδα» στην ιστορία της Ρωμιοσύνης της Πόλης. Διάχυτη είναι η αίσθηση μεταξύ όλων των Κωνσταντινουπολιτών ότι τώρα είναι η ώρα να πραγματοποιηθούν οι πολυπόθητες αλλαγές στην Ομογένεια και στο πλαίσιο λειτουργίας της. Η πρόσφατη έκκληση του Οικουμενικού Πατριάρχη για την πραγματοποίηση εκλογών στις κοινότητες, όπως και η σχετική αρθρογραφία στον ομογενειακό και ελλαδικό τύπο, δείχνουν ότι οι επιδράσεις του Συνεδρίου θα συνεχισθούν πολύ πέραν των τριών ημερών της διεξαγωγής του.

Βλέπουμε πλέον όλοι ότι οι εποχές έχουν αλλάξει. Τα δεδομένα στην Πόλη όπως και στην Ίμβρο έχουν διαφοροποιηθεί. Ειδικότερα η Ίμβρος έχει νέες προοπτικές, φτάνει να το πιστέψουμε όλοι μας και να τις στηρίξουμε εμπράκτως. Αξίζει να σημειωθεί ότι στο άκουσμα της καταγωγής μας, εισπράτταμε τα συγχαρητήρια και το θαυμασμό όλων των συνέδρων για τις πρωτοβουλίες που έχουμε αναλάβει και τα αποτελέσματά τους.

Καιρός λοιπόν να πραγματοποιήσουμε και εμείς οι Ίμβριοι κάτι αντίστοιχο με το Συνέδριο της Πόλης, εμφορούμενο από το ίδιο πνεύμα ανανέωσης. Καιρός να περιγράψουμε σε ένα Πανιμβριακό Συνέδριο, όπου θα έρθουν Ίμβριοι από όλο τον Κόσμο αλλά και φίλοι και συμπαραστάτες στις προσπάθειές μας, το όραμά μας για την Ίμβρο του μέλλοντος, τα αιτήματά μας και την πολιτική που πρέπει να ακολουθήσουμε τα επόμενα χρόνια. Και μετά να δεσμευθούμε σε αυτές τις αποφάσεις όλοι από κοινού, χωρίς ανακολουθίες, παλινδρομήσεις και πισωγυρίσματα. Να οργανώσουμε ένα Πανιμβριακό Συνέδριο με επίκεντρο τη νεολαία, η οποία αποτελεί και το μεγαλύτερο πλεονέκτημα του Ιμβριακού στοιχείου. Ένα συνέδριο το οποίο θα προετοιμασθεί κατάλληλα με θεματικές ομάδες εργασίας και συζήτησης. Ένα συνέδριο διαλόγου και όχι μονολόγων.

Είναι βέβαιο ότι η Ιμβριακή κοινότητα διαθέτει το απαραίτητο ανθρώπινο δυναμικό για την πραγματοποίηση αυτού του Συνεδρίου. Πρέπει ωστόσο να αναληφθεί από συγκεκριμένο φορέα η διοργάνωσή του. Σε αυτήν την προσπάθεια δεν αρκούν οι ενέργειες των Συλλόγων και των Διοικητικών τους Συμβουλίων, χρειάζεται η ενεργός συμμετοχή όλων των Ιμβρίων. Προτείνω λοιπόν τη δημιουργία μίας «Οργανωτικής Επιτροπής Πανιμβριακού Συνεδρίου» στην οποία, εκτός από τους Ιμβρίους, θα συμμετέχουν και σημαίνουσες προσωπικότητες του ακαδημαϊκού και πολιτικού κόσμου. Ιδιαίτερη σημασία θα έχει η συμμετοχή σε αυτό το Συνέδριο των μη Ιμβρίων και ιδιαίτερα των Τούρκων, καθ’όσον θα προσδώσει μία άλλη διάσταση και ποιότητα στην όλη διοργάνωση.

Όσο γρηγορότερα κινηθούμε προς αυτή την κατεύθυνση, τόσο το καλύτερο: Οι εξελίξεις τρέχουν και δεν μπορούμε να περιμένουμε «πολιτικές λύσεις» του Ιμβριακού και παρόμοια «μάννα εξ ουρανού». Ό,τι κερδίσαμε μέχρι τώρα το κερδίσαμε με δικούς μας αγώνες, οι οποίοι διεξήχθησαν με πνεύμα επαγγελματισμού και σοβαρότητας και μάθαμε ότι οι ιθύνοντες δίνουν σημασία στα αιτήματά μας μόνο όταν αυτά συνοδεύονται από στοιχεία, οργάνωση και συνέπεια, από συγκεκριμένα έργα στην Ίμβρο και το εξωτερικό.